Kunnen we vetweefsel manipuleren om obesitas te voorkomen?
Platform voor Voedingsgeneeskunde oktober 2019
Eline Kuipers van de Universiteit van Leiden beschrijft in haar proefschrift, dat ze op 25 september jl. verdedigde, het gedrag van vetcellen. Het lijkt erop dat het mogelijk is deze te manipuleren, waardoor vetweefsel voedingsstoffen gaat verbranden in plaats van opslaan.
Het ‘gewone’ witte vetweefsel slaat een overschot aan voedingsstoffen op, met overgewicht als gevolg. Sinds enkele jaren is er in de literatuur veel belangstelling voor bruin vetweefsel. Dit vetweefsel slaat geen voedingsstoffen op, maar verbrandt deze juist.
Het activeren van bruin vetweefsel wordt vanwege deze eigenschappen gezien als een strategie om overgewicht en daaraan gerelateerde ziektebeelden (diabetes, hart en vaatziekten) te bestrijden. In dit proefschrift heeft Kuipers de pathofysiologie van voedingsgerelateerde obesitas in relatie tot de functie van bruin vetweefsel en het totale metabolisme ontrafeld.
Ze nam de proef op de som door proefdieren een vetrijk dieet te geven. Al na een dag veranderde het bruine vetweefsel in wit vetweefsel; het begon vet op te slaan in plaats van te verbranden. Nieuw aan deze ontdekking is de snelheid ervan. Ook de gevoeligheid van de bruine vetcellen voor het hormoon insuline nam sterk af. Dit kan een eerste teken zijn van insulineresistentie.
Het vetrijke dieet verhoogde bovendien de enzymen in zowel wit- als bruin vetweefsel die betrokken zijn bij de aanmaak van endocannabinoïden en liet de concentraties van endocannabinoïden in het bloed stijgen. Omdat endocannabinoïden zowel de energie-inname als het energieverbruik reguleren, zal uit toekomstig onderzoek moeten blijken of het remmen van het endocannabinoïdensysteem specifiek in vetweefsel een strategie is om obesitas te voorkomen of te behandelen.
Als laatste stelde Kuipers vast dat quercetine het ‘bruin worden’ van wit vetweefsel stimuleerde en de bloedlipidenspiegels (triglyceriden) verbeterde.
Verschenen in de nieuwsbrief van 30 oktober 2019
Referentie(s)
Kuipers, E. N., et al. Dietary modulation of adipose tissue and cardiometabolic health. 2019. PhD Thesis. http://hdl.handle.net/1887/78662
